اثر خشکی و نیتروژن بر انتقال مجدد نیتروژن در شش رقم گندم

در یک آزمایش گلخانه ای انتقال نیتروژن در شش رقم گندم (Triticum aestivum L.) در دو سطح نتیروژن (معادل 50 و 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار) و در دو شرایط تنش خشکی و عدم تنش خشکی بعد از مرحله گلدهی در دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین (ملاثانی) مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار به اجرا در آمد. نتایج آزمایش نشان داد که در شرایط تنش خشکی رقم چمران عملکرد دانه بیشتری در مقایسه با سایر ارقام دارد. رقم فونگ واکنشی نسبت به نیتروژن نشان نداد و ارقام اترک و شووا از این نظر در حد متوسط بودند. انتقال نیتروژن به دانه در بین ارقام متفاوت بود و در این میان رقم چمران نیتروژن بیشتری را انتقال داد. مقدار انتقال نیتروژن با مصرف نیتروژن افزایش یافت. علی رغم تفاوت بین ارقام در انتقال نیتروژن به دانه، این صفت همبستگی بالایی را با مقدار عملکرد دانه نشان نداد. از طرفی نتایج نشان داد که تنش خشکی عملکرد دانه را در سطح نیتروژن زیاد، نسبت به سطح کم نیتروژن، بیشتر کاهش می‌دهد و تأثیر چندانی نیز روی وزن هزار دانه و مقدار پروتئین آن ندارد. لذا در شرایط دیم عدم تنش خشکی پس از مرحله گلدهی، واکنش عملکرد دانه نسبت به نیتروژن افزایش می یابد. بطور کلی مصرف کود نیتروژنه برای ارقام گندم باید با توجه به شرایط محیطی بویژه مقدار آب موجود و اعمال صحیح عملیات زراعی انجام شود تا باعث کاهش اثر تنش خشکی در دوره پر شدن دانه گردد.